Cenova, dorp van steenkappers

Samen met de dorpen Rezzo en Lavina vormt Cenova in een zijvallei van de Arroscia – acht kilometer voorbij Pieve di Teco – de ,,Strade di Pietra’’, wegen van stenen, die verwijzen naar sierlijk in hardsteen gebeeldhouwde deurposten, lintelen en vensters, waarin allerlei figuren, familiewapens en verwijzingen opduiken. Cenova lag in de Middeleeuwen op de belangrijke zoutroute of de ,,via Marenca’’: vanuit de Ligurische havens werd zout met muilezels over de bergen richting Piemonte gevoerd.

Cenova

Daarnaast ontwikkelde het dorp in die periode een eigen artisanale nijverheid in het bewerken van steen. Hoekstenen voor huizen, muurtjes, grotere muren, steunberen, draagbalken, architraven, portalen, kapitelen, bas-reliëfs…, wat je maar wou. In de vijftiende en de zestiende eeuw verspreidde het werk van de steenhouwers van Cenova zich in zowat alle aanpalende valleien tot in de verste uithoeken van de Ponente, met een duidelijk herkenbare stijl, bij zoverre dat historici aannemen dat er zelfs een prestigieuze lokale school moet geweest zijn.
Cenova zelf is met al zijn lokaal steenwerk een verrassende kunstgalerij in open lucht gebleven, met meer dan vijfentwintig bezienswaardige portalen en lintelen in dit dorp alleen al. Vanaf de hoger gelegen Via Piemonte heb je een schitterend zicht op de talrijke daken van de huizen in het dorp die nog belegd zijn met de zware, loodkleurige ,,ciappe’’ in leisteen.

Ciappe

Daarnaast is er de parochiekerk van Maria Ten Hemel Opgenomen (Assunta) met de bewaard gebleven kapitelen van de oudere kapel op het voorplein, een openbare loggia uit 1575, waarin het bezoekerscentrum van het museum ,,Strade di Pietra’’ gevestigd is. Helaas heb je er het raden naar de openingsuren van dit museum. Volgens de folder zou het alleen telefonisch op afspraak kunnen opengaan (telefoneren naar Nadia na 14.00u, 3372942756 of 3337368380). Wij kwamen er op de laatste zondag van oktober en het was er letterlijk en figuurlijk steendood, net zoals heel het dorp trouwens, dat buiten juli en augustus enkel nog enkele 65plussers telt, de enigen die er niet meer zullen wegtrekken.

Zowat drie vierden van de huizen in Cenova zijn buiten het zomerseizoen niet meer bewoond en één derde van de panden staan te koop, sommige daarvan zijn herleid tot ware ruïnes. De oudjes die nu hoofdzakelijk enkel nog de hun dierbare kapellen onderhouden – die van Santa Lucia is overigens een omweg waard, – 20 minuten wandelen vanaf het kerkhof in de Via Buenos Aires – want ze bezit een mooi interieur en is prachtig gelegen een beetje boven de vallei, met onderweg enkele kapellen in ,,pilone’’-stijl met het kindje Jezus van Praag bij een idyllisch gelegen meertje, waar het water om de zoveel minuten opborrelt. Welnu, die oudjes zouden voor een kleine vrijwilligersvergoeding wellicht ook wel bereid gevonden kunnen worden om het bezoekerscentrum van het museum van de steenkappers open te houden. (1)